Gwintowanie jest procesem technologicznym mającym na celu wykonanie w otworze lub na wałku gwintu. W celu wykonania gwintu w otworze należy użyć następujących narzędzi: gwintownków, wygniataków, frezów do gwintu, narzynek, noży do toczenia gwintów lub głowic gwintujących. Rodzaj narzędzia należy dobrać, opierając się na właściowościach obrabianego materiału (stal, żeliwo, miedź, aluminium itp.), posiadanej obrabiarce (tokarka, frezarka, wiertarka, gwinciarka itp.), wielkości serii produkcyjnej, wymiarze, normie i tolerancji gwintu (M2,5, M3, G1/2", Tr36x6, M120x2).
Oznaczenie gwintów
Gwinty opisujemy poprzez podanie średnicy nominalnej gwintu, skoku (w przypadku gwintów drobnozwojnych lub calowych) oraz tolerancji.
Przykłady oznaczeń gwintów:
M8-6H, M10x1-6G, G1/2", Rp3/4", 1/2-13 UNC-2A
Narzędzia do wykonywania gwintów:
- gwintowanie otworów
- gwintowniki (stalowe z HSS, HSS-E, HSS-E-PM; węglkowe z VHM)
- wygniataki (stalowe z HSS-E, HSS-E-PM; węglkowe z VHM)
- frezy do gwintu (monolityczne z VHM lub składane, na płytki wymienne)
- noże tokarskie
- gwintowanie wałków
- noże tokarskie
- głowice do walcowania gwintów
- listwy walcujące
- frezy do gwintów
- narzynki
Średnice otworów pod gwintowanie gwintownikiem – gwinty metryczne
|
Gwint metryczny (M)
|
Gwint metryczny drobnozwojny (MF)
|
Gwint rurowy Whitworth'a (BSP)
|
|
Wymiar gwintu
|
Średnica wiertła [mm]
|
Wymiar gwintu
|
Średnica wiertła [mm]
|
Wymiar gwintu ["]
|
Średnica wiertła [mm]
|
|
M 1
|
0,75
|
M 3 x 0,35
|
2,65
|
G 1/16
|
6,80
|
|
M 1,2
|
0,95
|
M 4 x 0,5
|
3,50
|
G 1/8
|
8,80
|
|
M 1,4
|
1,10
|
M 5 x 0,5
|
4,50
|
G 1/4
|
11,80
|
|
M 1,6
|
1,25
|
M 6x 0,75
|
5,20
|
G 3/8
|
15,25
|
|
M 1,8
|
1,45
|
M 7 x 0,75
|
6,20
|
G 1/2
|
19,00
|
|
M 2
|
1,60
|
M 8 x 0,75
|
7,20
|
G 5/8
|
21,00
|
|
M 2,2
|
1,75
|
M 8 x 1
|
7,00
|
G 3/4
|
24,50
|
|
M 2,5
|
2,05
|
M 9 x 1
|
8,00
|
G 7/8
|
28,25
|
|
M 3
|
2,50
|
M 10 x 0,75
|
9,20
|
G 1
|
30,75
|
|
M 3,5
|
2,90
|
M 10 x 1
|
9,00
|
G 1 1/8
|
35,50
|
|
M 4
|
3,30
|
M 10 x 1,25
|
8,80
|
G 1 1/4
|
39,50
|
|
M 5
|
4,20
|
M 12 x 1
|
11,00
|
G 1 3/8
|
42,00
|
|
M 6
|
5,00
|
M 12 x 1,25
|
10,80
|
G 1 1/2
|
45,25
|
|
M 7
|
6,00
|
M 12 x 1,5
|
10,50
|
G 1 5/8
|
49,50
|
|
M 8
|
6,80
|
M 14 x 1,5
|
14,00
|
G 1 3/4
|
51,00
|
|
M 9
|
7,80
|
M 15 x 1,5
|
13,50
|
G 2
|
57,00
|
|
M 10
|
8,50
|
M 16 x 1
|
15,00
|
G 2 1/4
|
63,00
|
|
M 11
|
9,50
|
M 16 x 1,5
|
14,50
|
G 2 3/8
|
68,00
|
|
M 12
|
10,20
|
M 18 x 2
|
16,00
|
G 2 1/2
|
73,00
|
|
M 14
|
12,00
|
M 20 x 1,5
|
18,50
|
G 2 3/4
|
79,00
|
|
M 16
|
14,00
|
M 20 x 2
|
18,00
|
G 3
|
85,00
|
|
M 18
|
15,50
|
M 22 x 1,5
|
20,50
|
G 3 1/4
|
91,50
|
|
M 20
|
17,50
|
M 22 x 2
|
20,00
|
G 3 1/2
|
98,00
|
|
M 22
|
19,50
|
M 24 x 1
|
23,00
|
G 3 3/4
|
104,00
|
|
M 24
|
21,00
|
M 24 x 1,5
|
22,50
|
G 4
|
110,50
|
|
M 27
|
24,00
|
M 24 x 2
|
22,00
|
-
|
-
|
|
M 30
|
26,50
|
M 26 x 1,5
|
24,50
|
-
|
-
|
|
M 33
|
29,50
|
M 27 x 1,5
|
25,50
|
-
|
-
|
|
M 36
|
32,00
|
M 27 x 2
|
25,00
|
-
|
-
|
|
M 39
|
35,00
|
M 28 x 1,5
|
26,50
|
-
|
-
|
|
M 42
|
37,50
|
M 30 x 2
|
28,00
|
-
|
-
|
|
M 45
|
40,50
|
M 33 x 2
|
31,00
|
-
|
-
|
|
M 48
|
43,00
|
M 36 x 1,5
|
34,50
|
-
|
-
|
|
M 52
|
47,00
|
M 36 x 2
|
34,00
|
-
|
-
|
|
M 56
|
50,50
|
M 36 x 2
|
34,00
|
-
|
-
|
|
M 60
|
54,50
|
M 39 x 3
|
36,00
|
-
|
-
|
|
M 64
|
58,00
|
M 42 x 1,5
|
40,50
|
-
|
-
|
|
M 68
|
62,00
|
M 45 x 1,5
|
43,50
|
-
|
-
|
| |
-
|
M 48 x 1,5
|
46,50
|
-
|
-
|
Średnice otworów pod gwintowanie gwintownikiem – gwinty calowe
|
Gwint calowy (UNC)
|
Gwint calowy (UNF)
|
Gwint calowy Whitworth'a (BSW)
|
|
Wymiar gwintu
["]
|
Ilość zwojów na cal
|
Średnica wiertła [mm]
|
Wymiar gwintu
["]
|
Ilość zwojów na cal
|
Średnica wiertła [mm]
|
Wymiar gwintu
["]
|
Ilość zwojów na cal
|
Średnica wiertła [mm]
|
|
No 5
|
40
|
2,60
|
No 5
|
44
|
2,70
|
1/16
|
-
|
1,15
|
|
No 6
|
32
|
2,70
|
No 6
|
40
|
3,00
|
3/32
|
-
|
1,80
|
|
No 8
|
32
|
3,50
|
No 8
|
36
|
3,50
|
1/8
|
40
|
2,55
|
|
No 10
|
24
|
3,80
|
No 10
|
32
|
4,10
|
5/32
|
32
|
3,10
|
|
No 12
|
24
|
4,50
|
No 12
|
28
|
4,65
|
3/16
|
24
|
3,60
|
|
1/4
|
20
|
5,10
|
1/4
|
28
|
5,50
|
7/32
|
-
|
4,40
|
|
5/16
|
18
|
6,50
|
5/16
|
24
|
6,90
|
1/4
|
20
|
5,10
|
|
3/8
|
16
|
7,90
|
3/8
|
24
|
8,50
|
5/16
|
18
|
6,50
|
|
7/16
|
14
|
9,30
|
7/16
|
20
|
9,90
|
3/8
|
16
|
7,90
|
|
1/2
|
13
|
10,70
|
1/2
|
20
|
11,50
|
7/16
|
14
|
9,20
|
|
9/16
|
12
|
12,30
|
9/16
|
18
|
13,00
|
1/2
|
12
|
10,50
|
|
5/8
|
11
|
13,50
|
5/8
|
18
|
14,50
|
9/16
|
12
|
12,00
|
|
3/4
|
10
|
16,50
|
3/4
|
16
|
17,50
|
5/8
|
11
|
13,50
|
|
7/8
|
9
|
19,50
|
7/8
|
14
|
20,50
|
3/4
|
10
|
16,25
|
|
1
|
8
|
22,25
|
1
|
12
|
23,30
|
7/8
|
9
|
19,25
|
|
1 1/8
|
7
|
25,00
|
1 1/8
|
12
|
25,50
|
1
|
8
|
21,75
|
|
1 1/4
|
7
|
28,00
|
1 1/4
|
12
|
29,50
|
1 1/8
|
7
|
24,75
|
|
1 3/8
|
6
|
30,70
|
1 3/8
|
12
|
32,50
|
1 1/4
|
7
|
27,75
|
|
1 1/2
|
6
|
34,00
|
1 1/2
|
12
|
36,00
|
1 3/8
|
6
|
30,50
|
|
1 3/4
|
5
|
39,50
|
-
|
-
|
-
|
1 1/2
|
6
|
33,50
|
|
2
|
4,5
|
45,00
|
-
|
-
|
-
|
1 5/8
|
-
|
35,50
|
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
1 3/4
|
5
|
39,00
|
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
1 7/8
|
-
|
41,50
|
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
2
|
4,5
|
44,50
|
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
2 1/4
|
4
|
50,00
|
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
2 1/2
|
4
|
56,50
|
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
2 3/4
|
3,5
|
62,00
|
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
3
|
3,5
|
68,00
|
|
